دلیل زورگویی کودکان
زورگویی کودک یا پدیده بولیزم عبارت است از زورگویی و خشونت کودکان که نسبت به همسالان خود اعمال میکنند. در پدیده بولیزم، یک کودک به قصد ترساندن و تحقیر کودک دیگر، او را مورد آزار قرار میدهد.همه ما خاطراتی از سنین کودکی، از آزار و اذیت همکلاسیها و یا هممدرسهایهای خود در ذهن داریم. اتفاقاتی که در آن سنین برای ما بهشدت استرسزا و آزاربخش بود. بسیاری از کودکان بهجهت زورگویی همکلاسان تمایل خود را به مدرسه رفتن از دست میدهند.تحقیقات نشان میدهد که زورگویی کودک پدیده بسیار رایجی در مدارس و محلهها میباشد و یک نفر از هر سه نفر در طول دوران مدرسه مورد زورگویی قرار گرفته است و یک نفر از هر سه نفر نیز در طول دوران مدرسه زورگویی کرده است. تقریباً نه نفر از ده دانشآموز نیز تماشاچی بودهاند. تماشاچی کسی است که شاهد زورگویی است و یا از آن اطلاع دارد، ولی ساکت مانده و اقدامی نمیکند. زورگویی کودک زمانی اتفاق میافتد که کودکی مداوم و به عمد، کودک دیگر را میترساند.
عوامل زورگویی:
1.عوامل فردی: صرفا می تواند عملی بدون تفکر ویا از روی خستگی وبی حوصلگی باشد.برخی از کودکان اشکالی را در این عمل نمی بینند چرا که نمی دانند وتوجهی ندارند این عمل چقدر به دیگران صدمه می زند وگاهی هم فکر می کنند فرد مستحقق آن است.
2.عوامل خانوادگی: نوعی رفتار آموخته شده محسوب می شود که عوامل خانوادگی چون پرورش سرد وبی احساس کودک ، خشونت وناسازگاری فراوان ، نبود مقررات ونظارت ضعیف بر رفتار ، در آن تاثیر دارد.واز طرف دیگر قربانیان برخی از خانواده هایی هستند که کودکان را مورد حمایت مفرط قرار داده ویا از خانواده های گرفتار ودرگیری که نتوانستند مهارت های اجتماعی یا راهکار هایی به وجود آوردند که برای برخورد با این شرایط لازم است.
3.عوامل مدرسه: زورگویی را نمی توان در انزوا در نظر گرفت ووقوع آن نیاز به بافت وزمینه ای دارد وبه نوع مدرسه نیز مرتبط است.
4.عوامل جامعه: جامعه محلی ومناطق هم جوار نیز می تواند بسیار مهم باشد وبه طور کلی احتمال دارد تمایز طبقات اجتماعی، فشار های اجتماعی –اقتصادی بر خانواده ها، نقشی در این گرایش به خشونت داشته باشند
5.عوامل محافظ: برخی از کودکان ، قدرت منابع درونی آن ها وحمایت از همسالانشان می تواند به آن ها در حمایت از خود وایجاد راهکار هایی برای برخورد موفق با زورگویی یاری کند وبالعکس برخی دیگر حتی نمی توانند در برابر کوچیکترین حادثه از خود دفاع کنند.
زورگویی کودک و انواع آن
زورگویی کودک میتواند فیزیکی باشد، یعنی فرد از طریق برتری نیروی بدنی خود به دیگری زور میگوید. این کار از طریق لگد زدن، هل دادن، سیخونک زدن، راه را بر کسی بستن، توهین کردن، پرتاب شیء به سمت فرد دیگر، مجبور کردن دیگری به خوردن چیزهایی که دوست ندارد و یا کثیف است و … صورت میگیرد. زورگویی کودک از نوع فیزیکی در بین پسرها رایجتر است.
در زورگویی کلامی، فرد از طریق مسخره کردن لباس، قیافه، خانواده، و یا از طریق خندیدن، پچ پچ کردن و تحقیر دیگران، دیگری را مورد زورگویی خود قرار داده و مرعوب میکند.
در زورگویی رابطهای، فرد سعی میکند تا دوستان فرد دیگر را از وی جدا کند و رابطههای او را برهم بزند. این کار از طریق غیبت، شایعه پراکنی، نادیده گرفتن و دست به یکی کردن صورت میگیرد. زورگویی کودک از نوع رابطهای را میتوان بیشتر در بین دختران سراغ گرفت.
زورگویی جدیدی که شاید والدین کمتر از آن آگاه هستند، زورگویی فضای مجازی و اینترنتی است. در این نوع زورگویی، دیگران از طریق پیامهای زننده و عکسهای شرمآور و یا ترساندن دیگری و اعمال خواستهها، دیگران را فریب میدهند. رمز آنها را گرفته و باجخواهی میکنند. بازی نهنگ آبی یکی از موارد بسیار شدید این نوع زورگوییها میباشد.
کودکان ممکن است بهخاطر تفاوتهای قومی، نژادی، مذهبی و یا حتی چهره مورد تمسخر قرار بگیرند. حتماً بهیاد داریم در دورانی که عینک چندان شایع نبود، چگونه این کودکان با القابی چون چهار چشم و یا عینکی بینمکی مورد تمسخر و آزار قرار میگرفتند.
به دنبال دلایل بروز رفتار زورگویی در فرزند خود باشید
پیدا کردن دلیل بروز این رفتار در فرزندتان به شما در پیدا کردن راه حل مناسب برای تغییر آن کمک زیادی خواهد کرد :
آیا فرزند شما نیز مورد زورگویی سایر افراد اطراف خود قرار می گیرد ؟ بعضی از کودکان به این دلیل به هم سن و سالان خود زورگویی می کنند زیرا خودشان نیز مورد زورگویی سایر افراد هم سن و سال شان قرار می گیرند و بنابراین در این مورد از فرزند خود سوال کنید.
آیا فرزندتان برای این که مورد زورگویی سایر افراد قرار نگیرد، این گونه رفتار را از خود نشان می دهد ؟ با مدرسه و یا باشگاه فرزند خود صحبت کنید تا آگاه شوید که فرزند شما چگونه به انجام این گونه رفتار ها می پردازد.
آیا فرزند شما در خانه و یا فضای مجازی هم رفتار زورگویانه ای دارد ؟ گاهی اوقات کودکان به این دلیل که مورد توجه دیگران قرار بگیرند این گونه رفتار را از خود نشان می دهند. این امر به دلیل کمبود اعتماد به نفس در کودکان اتفاق می افتد.
آیا فرزندتان نسبت به انجام اعمال زورگویانه تشویق می شود؟ گاهی اوقات اظهار نظر مثبت در مورد رفتارهای پرخاشگرانه باعث تشویق کودک به انجام این گونه اعمال می شود.
درمان زورگویی
– برای این منظور می توانید به فرزند خود آموزش دهید که چگونه با ابراز حس همدلی و احترام به هم نوعان خود کمک کند.
بهترین کار برای عملی ساختن این موضوع الگو بودن برای فرزندتان است ، یعنی با داشتن رفتار مثبت و توام با احترام و مهربانی با دیگران ، این ویژگی ها را در فرزند خود نیز تقویت کنید.
به رفتار های خود در منزل توجه کنید. کودکانی که معمولا مورد خشم و ضرب و شتم والدین شان قرار می گیرند، بیشتر به انجام اعمال خشونت آمیز روی می آورند و بنابراین در لحظات خشم و عصبانیت خود ، از بروز هرگونه خشونت ، فریاد و از این دست رفتار ها خودداری کرده و با آرامش و خونسردی با فرزند تان رفتار کنید.
تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس در فرزندتان به جلوگیری از بروز اینگونه رفتار ها در او کمک زیادی خواهد کرد. برای این کار او را در انجام فعالیت های خوب تشویق و حمایت کنید که این فعالیت ها ممکن است شامل فعالیت های ورزشی ، هنری ، موسیقی و یا هر چیز دیگری باشد.
همچنین برای تقویت عزت نفس در فرزندتان، توجه ویژه ای به او داشته باشید. کودکانی که به خوبی مورد توجه والدین خود قرار می گیرند، کمتر به انجام اعمال زورگویانه روی می آورند و معمولا کودکانی که مورد بی مهری و بی توجهی والدین قرار می گیرند و احساس بی ارزشی می کنند ، به انجام اعمال خشونت آمیز و زورگویانه روی می آورند.
داشتن نظم و انضباط نیز کمک زیادی به جلوگیری از بروز این گونه رفتار ها درکودکان می کند. داشتن نظم و انضباط به این معناست که رفتار های خوب را در وی تقویت کنید و او را از انجام اعمال نادرست بازدارید.
همچنین باید به فرزند خود بیاموزید که در رویارویی با شرایط پر تنش و در برخورد با افرادی که با آن ها اختلاف نظر دارد ، با آرامش و بدون بروز هیچ گونه خشونتی موضوع را حل کند که این امر به فرزند تان کمک می کند تا شرایط بحرانی را مدیریت کند.
راههای پیشگیری از زورگویی:
1.اطلاع رسانی درست جامعه ودر راس آن مدرسه به کودکان و خانواده آنان در مورد زورگویی وخشونت.
2.نظارت دقیق مدرسه و عوامل مدرسه چون معلمان ومشاوران مدرسه بر فرایند رفتار کودکان.
3. آموزش درست والدین به کودکان در مورد عدم رفتار زورگویی ودر صورت وقوع زورگویی با خانواده خود درمیان بگذارند.
4.تشویق کودکان به دوست یابی و توجه به نیاز دوستان وهمسالان خود.