ترس از موفقیت و راهکارهای برای درمان آن
موفقیت چیست؟هر گونه دستیابی به جایگاه اجتماعی، ثروت؛ شهرت و محبوبیت و … که بتواند حسی از رضایتمندی در فرد ایجاد کند را موفقیت می دانیم. شاید رسیدن به همه این رتبه ها همزمان ممکن نشود، اما تعریف دیگر موفقیت، کسب هر موقعیت با معنا و هم خوان با خواست ذهنی است. نیاز به کسب موفقیت یا به تعبیری خودشکوفایی که در آن فرد می تواند به نهایت توانمندی های خود دست یابد جزء نیازهای حیاتی بشری و نشانه ای از رشد حداکثری استعدادهای اوست.
آیا امکان دارد از موفقیت و آنچه که می خاهیم ترس داشته باشیم؟
شاید در نظر اول خنده دار یا غیر ممکن به نظر برسد که چیزی را با همه وجود بخواهیم اما در عین حال برای داشتن آن مضطرب شویم. این واقعیت مورد تجربه خیلی از شماست. زمانی که امکان پیشرفت در شغل را داشتید اما در دمدمه های کسب یک پست بالاتر و جدید از محل کار خود جدا شدید؛ زمانی که کسی را بیش از همه دوست داشتید و بیش از همه از او فرار کردید. نمودهای ترس از موفقیت را در میان مشاهیر هم میتوانیم ببینیم. کم نبودند مشاهیری که در اوج موفقیت با در پیش گرفتن رفتارهایی مثل رفتارهای غیر اخلاقی و نامتعارف تمامی جایگاه و شهرت خود را از دست داده اند. این ترس به دلیل زمینه های ناخودآگاهانه ممکن است از نظر فرد نامعلوم بماند.
علائم و نشانه
بزرگترین مشکل بسیاری از مردم این است که عمدتاً به صورت ناخودآگاه، ترس از موفقیت دارند. اما آنها نمیدانند که این ترس مانع انجام کارهای بزرگ میشود.
اگر افکار یا ترسهای زیر در شما وجود دارد، ممکن است ترس از موفقیت داشته باشید:
-در مورد هر گونه موفقیتتان چه کوچک چه بزرگ، احساس گناه دارید زیرا دوستان، خانواده یا همکاران شما تاکنون به یکچنین موفقیتی دست نیافتهاند.
-با دیگران راجع به دستاوردهایتان صحبت نمیکنید.
-از پروژههای بزرگ، به خصوص پروژههایی که منجر به شناسانده شدن شما به دیگران میشوند، اجتناب میکنید یا به تعویقشان میاندازید.
-اغلب از اهداف و یا موضوع مورد بحث خود، به خاطر اجتناب از تضاد و تعارض در یک گروه و یا حتی در درون خانواده، میگذرید و با طرف مقابل در اصطلاح مصالحه میکنید.
-خودتان را متقاعد میکنید که به اندازه کافی برای دستیابی به رویاهایتان مناسب نیستید.
-ناخودآگاه احساس میکنید که شایستگی این را ندارید که از موفقیت در زندگی خود لذت ببرید.
-معتقد هستید که اگر موفقیت را به دست آورید، قادر به حفظ آن نخواهید بود و در نهایت شکست میخورید و به جایگاهی بدتر از جایی که شروع به کار کردهاید، بر میگردید. بنابراین به خودتان میگویید پس چرا این همه خودم را به زحمت بیاندازم.
علتها
ترس از موفقیت چندین دلیل احتمالی دارد که عبارتند از:
-اینکه موفقیت، چه نتایجی ممکن است با خود به همراه بیاورد! مثلا تنهایی، دشمنان جدید، جدا شدن از خانواده، ساعات کار طولانیتر و یا احتیاج پیدا کردن به کمک دیگران و یا پول.
-هر چه در زندگی بیشتر صعود کنیم، در صورت اشتباه کردن، سقوطمان نیز بلندتر خواهد بود و این ترسناک است.
-از کار و مسئولیتهای اضافی یا انتقاداتی که با آنها روبرو خواهیم شد، میترسیم.
-میترسیم که اگر به موفقیتی دست یابیم، آنگاه روابط ما دچار مشکل شود. مثلا دوستان و خانواده با حسادت و بدبینی واکنش نشان دهند و آنهایی که دوست داریم را از دست بدهیم.
-میترسیم که اگر بهاهدافمان دست یابیم و متوجه شویم که توانایی رسیدن به موفقیت را داریم، آنوقت پشیمان شویم که چرا زودتر دست به کار نشدیم.
6 قدم برای از بین بردن ترس از موفقیت
1. زندگی خود را تغییر دهید
مطمئنا شما در زندگی حرفهای خود در زمینههای مختلفی ( از مدیریت گرفته تا فناوری) آموزش دیده اید، ولی با این وجود به توسعه شخصی نمیرسید، مگر اینکه جز معدود افراد خوش شانس باشید. باور کنید که این شما هستید که زندگی تان را کنترل میکنید، نه احساساتتان؛ در راستای همین باور تصمیماتی بگیرید که شما را به سمت موفقیت سوق دهد.
2. تصمیمات درستی بگیرید
زمانی که سخن از تصمیم گیری میشود، گرفتن تصمیمات درست امری ضروری است. شاید شما در حین تصمیم گیری خشمگین شوید چون میترسید این تصمیم گرفته شده اشتباه باشد. قبل از وقوع این اتفاق معنی کلمه “تصمیم درست” را برای خود مشخص کنید. هدف ما از این کلمه ی درست، مشخص کردن مسیر سودمند و کارا نیست. هدف ما بیشتر مشخص کردن کارهایی است که شما از انجام دادن آنها لذت میبرید. برای خودتان زمان بگذارید و به وجود خود فکر کنید. فعالیتهایی را شناسایی کنید که از انجام دادن آنها لذت میبرید و در عین حال این فعالیتها باید با ارزشهای شما همخوانی داشته باشند. این راه باید به گونه ای انتخاب شود که درهای جدیدی را به روی شما بگشاید و پتانسیل درونی شما را نمایان سازد. زمانی که چنین مسیری را پیدا کردید، با تمام وجود برای باز کردن درهای بسته آن تلاش کنید.
3. از اطرافیان خود بهرهمند شوید
“هیچ انسانی تنها نیست“. طبق این نقل قول انسان به کمک همنوعان خود نیاز دارد. به خصوص افرادی که برای حل مشکلات زندگی خود تلاش میکنند به این کمک نیاز بیشتری پیدا میکنند. شما نباید برنامه های موفقیت خود را به همه بازگو کنید. ( انجام دادن این کار باعث میشود که شما بدون رسیدن به موفقیت ،حس پیروز بودن داشته باشید ). ولی با این حال، باید با نزدیکان خود در ارتباط باشید و از آنها کمک بخواهید. راهنمایی های این افراد را در نظر بگیرید. انجام دادن این کار بسیار مهم و حیاتی است. در عین حال با این کار میتوانید اطرافیان خود را ارزیابی کنید. اگر پس از ارزیابی تعداد کمی از این افراد شما را حمایت کردند، افراد جدیدی را پیدا کنید که از شما حمایت کنند.
4. انعطاف پذیر باشید
گاهی اوقات برنامهها تغییر میکنند. مردم تغییر میکنند.در این صورت شما هم باید تغییر کنید. زمانی که شما 22 ساله هستید، تصور مشخصی از موفقیت خود را در ذهن دارید. ممکن است این تصور با تصور موفقیت 51 سالگی شما کاملا متفاوت باشد. در نتیجه از تغییرات نترسید. اگر در ابتدای مسیر تصور واضحی از آینده خود را مشخص نکنید، این کار باعث میشود که از آینده خود بترسید. در نتیجه برنامههای آیندهتان را با وضعیت فعلی خود تطبیق دهید تا از ابتدای مسیر با اعتماد به نفس این راه را طی کنید.
5. حد و مرز صحیح را برای خود مشخص کنید
هر ترس دلیلی دارد. ترس، انسان را از خطرات در امان نگه میدارد و مانع از گرفتن تصمیماتی میشود که نهایتا به ما آسیب خواهند رساند. با این وجود موفقیت خطرناک نیست. شاید برای مدت زمان مشخصی رسیدن به موفقیت اذیت کننده باشد. احتمال رخ دادن این حالت بسیار زیاد است. ولی موفقیت دقیقا مخالف کلمه خطرناک است. در حقیقت موفقیت نجات دهنده زندگی شما است.
راه حلی باعث میشود موفقیت و خطر را از هم جدا کنید این است که حد مرز صحیح را برای زندگی خود مشخص کنید. مرزی مابین خود و افکار منفی، اشخاص منفی، چیزهایی که باعث میشوند شما ارزشهای خود را از بین ببرید و … .
زمانی که موارد منفی مذکور را شناسایی کرده و آنها را کنترل کردید، برای انجام دادن کارها (کارهایی که مطمئنا شما را خوش حال میکنند) با اعتماد به نفس بیشتری تلاش میکنید.
6. برای موفقیت های بلند مدت خود، برنامه ریزی کنید
این سخن آنتونی رابینز مشهور است: “مردم معمولا آنچه که میتوانند در طی یک سال انجام دهند را در چشم خود بزرگ میکنند و برعکس این حالت، آنچه که میتوانند در طی 10 سال انجام دهند را ناچیز میشمارند.” این بازه ی زمانی برای افراد مختلف ، متنوع است. حقیقت این است که پیشرفت بلند مدت مهمتر از موفقیت کوتاه مدت است. اگر امروز دانههای فعالیت خود را بکارید، چند سال بعد میتوانید محصولات آن را جمع آوری کنید. این محصول آیندهای خواهد بود که همه آرزوهای شما تحقق یافته است. رسیدن به این آینده آرزوی همه انسانها است که برای رسیدن به آن به سختی تلاش میکنند.
نتیجه گیری
موفقیت ترسناک نیست ولی به خاطر دلایل وحشت انگیزی که در ذهن خود میسازیم از موفقیت میترسیم. این دلایل موانع غیر واقعی را میسازند که این موانع ما را از رسیدن به موفقیت باز میدارند. در این صورت نمیتوانیم به خواستههای حقیقی خود برسیم. ولی اگر این موانع را پشت سر بگذاریم، خواهیم دید که در واقع هیچ کدام از آنها در حقیقت وجود نداشتهاند و همه آنها ساخته ذهن ما بوده است. تنها راه یافتن موفقیت واقعی این است که به صدای قلب خود گوش بسپاریم.