اختلال تماشاگری جنسی چیست؟؟
اختلال تماشاگری جنسی (به انگلیسی: voyeurism یا scopophilia=چشمچرانی)، یعنی احساس اجبار برای دید زدن دزدکیِ دیگران-معمولاً غریبهها-است. واژه فرانسوی ویر(voyeur)، به معنای تماشاگر است. فرد مبتلا به تماشاگری جنسی، نیاز غیرقابل مقاومت و تکرار شوندهای برای دید زدن دزدکی دیگران از پشت پنجرهها یا درها، در توالتهای عمومی، پارکها، یا ساحلهای دریا دارد، و از تماشای رابطه جنسی دیگران بسیار لذت میبرد.مبتلایان به تماشاگری جنسی از انجام یک عمل جنسی ممنوع ارضا میشوند. همچنین تماشاگر جنسی، مانند عورت نما معمولاً بیخطر است و چنانچه دیده شود، پا به فرار میگذارد. با این وجود در مواردی، معمولاً بعد از احساس تحریک با برانگیختگی شدید، تماشاگر جنسی حضور خود را بر ملا میکند. برای مثال ممکن است آلت تناسل خود را نشان دهد و از قربانی خود بخواهد تا آن را لمس یا با آن استمناء کند. در مواردی دیده شده که تماشاگر جنسی سعی کرده قربانی خود را به نزدیکی جنسی وادارد، اما چنین مواردی نادر است.
ملاکهای تشخیصی انحراف جنسی چشم چرانی در DSM5
A- در طول یک دوره حداقل ۶ ماهه تخیلات برانگیزنده قوی و عودکننده جنسی، امیال شدید جنسی یا رفتارهای مربوط به مشاهده شخص بی خبری که لخت، در حال کندن لباس یا مشغول عمل جنسی است وجود دارد.
B- شخص براساس این تمایلات جنسی دست به عمل بزند یا این تمایلات یا خیال پردازی های جنسی سبب ناراحتی شدید یا بروز مشکلات بین فردی می شوند.
C- فرد حداقل ۱۸ ساله است.
سازمان بهداشت جهانی ملاک های زیر را برای انحراف جنسی چشم چرانی ( اختلال تماشاگری جنسی ) دارد:
۱- فرد تمایلی مداوم یا مکرر برای تماشای رابطه جنسی دیگران یا اعمال خصوصی مانند درآوردن لباس دارد که همراه با تحریک جنسی و خودارضایی است
۲- ملاک های کلی اختلال رجحان جنسی باید موجود باشند:
– فرد به طور مکرر دچار امیال یا تخیلات جنسی عمیق مربوط به فعالیت ها با اشیا غیر عادی میشود
– فرد بر اساس این امیال غیرعادی عمل میکند یا بر اثر آنها به میزان زیادی دچار ناراحتی می شود
– رجحان غیرعادی فرد حداقل ۶ ماه دوام یافته است
شروع و سیر اختلال تماشا گری جنسی
اختلال تماشاگری جنسی معمولا از سنین پایین آغاز میگردد، رفتارهای مشابه در سنین پایین و کودکی دیده میشود. در نوجوانی این رفتار ادامه یافته و مدتها تداوم مییابد. تماشاگران جنسی ممکن است به خاطر پرسه زدن در اطراف خانهها دستگیر شوند یا به همین امر متهم و بازداشت شوند ولی معمولا پس از آزادی باز هم عادت خود را ترک نمیکنند و به دید زدن مخفیانه ادامه میدهند. آنها مانند سادیسمی ها نبوده و با آزار دیگران کسب لذت نمیکنند، بلکه تنها به صورت مخفیانه با دید زدن لذت جنسی میبرند. برای آشنایی با سادیسم کلیک کنید.
سبب شناسی اختلال تماشاگری جنسی
عامل زیستی این اختلال مشخص نشده است، اما از عوامل محیطی موثر در این اختلال می توان به آزار جنسی در کودکی، سوء مصرف مواد و فزون خواهی جنسی اشاره کرد.از نگاه رفتارگرایان کودکانی که قربانی یا ناظر رفتارهای جنس نامناسب هستند یاد می گیرند و تقلید می کنند و بعدها برای این رفتار تقویت می شوند.فرایند شرطی سازی هم در پیدایش اختلالات نابهنجاری جنسی در رویکرد رفتارگراها موثر می باشد.اشیاء غیر انسانی می توانند به طور مرتب با فعالیت جنسی لذت بخش ایجاد برانگیختگی جنسی کنند. در بعضی موارد، به نظر می رسد یک عامل مستعد کننده، مانند مشکل در ایجاد روابط فرد باشد.
شیوع اختلال تماشاگری جنسی
از شیوع دقیق این اختلال نمیتوان مطمئن بود. ولی بین دیگر اختلالات جنسی میتواند شیوع بیشتری داشته باشد. بیشتر در مردان گزارش شده است ولی بین زنان هم رایج است. در واقع بین زنان و مردان در فکر کردن به تماشای رابطه جنسی دیگران و دید زدن برهنگی دیگران تفاوتی نیست، ولی مردان این تکانه را بیشتر به دنیای واقعی میآورند. بسیاری از تماشاگران جنسی به شکل همزمان اختلال نمایشگری جنسی هم دارند. ولی تماشاگران جنسی که نمایشگری جنسی هم همزمان دارند از آسیب شناسی گسترده تری خبر میدهند و از طبقات پایینتر اجتماعی – اقتصادی هستند. برای اطلاع بیشتر از اختلالات جنسی کلیک کنید.
درمان اختلال تماشاگری جنسی
درمانهای مختلفی که برای این اختلال در نظر گرفته شده است درمانهای روانکاوی، گروه درمانی و الکتروشوک درمانی میباشد. موفقیت درمان در هیچ یک از موارد گفته شده کاملا مشخص نیست. برای اطلاع از گروه درمانی کلیک کنید.
روانکاوی
متخصص در روانکاوی همانطور که از اسمش پیداست، سعی میکند تا به جستجو و کاوش روان فرد مبتلا به اختلال تماشاگری بپردازد. در روانکاوی منشأ و علل این اختلال، در گذشته فرد و به ویژه در اتفاقات دوران کودکی او جستجو میشود. گاه مشاهده شده علت بسیاری از انحرافات جنسی، تجاوز جنسی در کودکی بودهاست. روانکاو سعی میکند علتها را شناسایی کرده، تأثیرات آنها را کاهش دهد و به تغییر نگرش و باورهای مبتنی بر چشم چرانی بپردازد. برای اطلاع بیشتر در مورد روانکاوی کلیک کنید.
الکتروشوک درمانی
الکتروشوک درمانی نوعی از درمانهای روانپزشکی است که در آن درمان با تشنج برقی برای اختلالات روانی و جنسی صورت میگیرد. البته تأثیر چنین درمانهایی بر روی اختلال نمایشگری جنسی به طور کامل ثابت نشدهاست. این نوع از درمان عوارضی همچون گیجی را در پی دارد. برای اطلاع بیشتر از الکتروشوک درمانی کلیک کنید.
برخی دیگر از روشهای درمانی
برخی پژوهشها بر استفاده از پورنوگرافی در درمان تأکید میکنند. در واقع تمرکز فرد را از تماشاگری جنسی واقعی به تماشای پورنوگرافی تغییر میدهند. از مضرات این نوع درمان این است که فرد ممکن است به پورنوگرافی معتاد شود.
علاوه بر مشاوره روانشناسی، گاهی برای درمان تماشاگری جنسی ترکیبی از داروهای ضد افسردگی و ضدروانپریشی استفاده میشود. درمانهای مرتبط با اختلال وسواسی- جبری درمانهای مناسبی برای اختلال تماشاگری جنسی هستند.