درمان خودزنی در کودکان
خودزنی در كودكان زمانی پيش مي ايد كه شدت خشم، تنش و ناكامی كه تجربه می كند، از آستانه تحملش بیش تر باشد. شبیه چنين رفتاری را در بزرگسالان هم گاهی وقت ها بزرگسالان هم هنگامی که با مشكلات عاطفی عظیمی روبرو میشوند ( به عنوان مثال موقع مرگ دوستان) شروع به رفتارهای خود آزارگرانه می كنند به عنوان مثال به سر و روی خود می كوبند یا موهای خود را می كشند.
هنگامی که علل را از آن ها جویا شویم، خواهند گفت كه این طوری حس می كنند احساسات منفی شان اندكی تخلیه می شود و زیرا درد و رنج جسمی ای كه از این طريق برایشان به وجود می آید بسیار كمتر از رنج عاطفی شان است، ترجیح میدهند این درد جسمی را به جان بخرند تا اندكی از درد روانی و عاطفی شان كاسته شود. و یا بچه ها در موقع ناراحتی یا عصبانیت خود را ميزند.امکان دارد زمانیکه شما والدین عزیز خواسته فرزندتان را بر آورده نکنید و یا در زمان بازي با دوستانش اسباببازي را که می خواهد به وی ندهند بچه عصبانی شده و شروع بخود زنی کند. بچه امکان دارد موهای خود را بکشد و یا سرش را به زمین بکوبد و یا با دست محکم به صورتش بکوبد.

علل خودزنی کودکان:
خودزنی در کودکان امکان دارد دلایل بسياري داشته باشد. احتمالا بتوان خاطرنشان کرد کودکانی که خودزنی ميکنند باهوش هستند و متوجه شده اند که در در برابر خود زنی و جیغ و داد میتوانند به خواسته خود دست پیدا کنند. فرزند شما با این کار شما را وادار به همراهی و قبول خواسته هایش ميکند . خودزنی در بچه ها زمانی پیش ميايد که شدت خشم، تنش و ناکامی که تجربه ميکند ، از آستانه تحملش بیش تر باشد. آستانه تحمل كودكان برای ناكامي هاي عاطفی بسيار كمتر از بزرگسالان است و ناكامي اي كه شايد از ديد بزرگسالان بسيار ناچيز و معقول پنداشته شود ممكن است برای كودك بسيار آزاردهنده و غير قابل تحمل بوده، آسيب و درد عاطفي عميقي برای وي ايجاد نمايد. در چنين مواقعي وی ترجيح مي دهد كه با ايجاد آسيب ها و دردهای جسمی اندكی از تنش عاطفی خود را بكاهد تا درد و ستم روانی كمتری را تجربه كند.

در مقابل خودزنی کودک چه رفتاری داشته باشیم؟
یکی از مهمترین مواردی که باید از جانب والدین در مقابل خود زنی کودک مورد توجه قرار بگیرد این است که والدین حتما باید به این کودکان محبت عاطفی جسمی داشته باشند. از جلمه محبتهای عاطفی جسمی میتوان به بغل کردن، بوسیدن کودک و … اشاره داشت چرا که والدین با این کار ارزشمند بودن بدن کودک را به او نشان میدهند. پیشنهاد میکنیم مقاله بغل کردن کودک را مطالعه کنید.
کودک باید متوجه شود که ظاهر و بدن او ارزشمند است و نباید به بدنش آسیب بزند. به همین دلیل برای درک این نکته نوازش و محبت کردن به کودک به خصوص همراه با جملات محبت آمیز یک راهکار مؤثر است تا کودک بیاموزد که بدن او یک راه برای ابراز محبت است و نباید با خود زنی به آن صدمه بزند. دیگر راه کارهایی که میتوانید برای کاهش خودزنی کودک از آنها استفاده کنید شامل موارد زیر است:
راه کار اول، پرت کردن حواس
سعی کنید وقت بیشتری را برای تفریح، بازی و بودن در کنار کودکتان اختصاص بدهید. شما میتوانید در حین بازی وقت بیشتری را برای هدایت عصبانیت کودکتان کسب کنید. در زمانهایی که او قصد خودزنی دارد، سعی کنید حواس او را از این کار پرت کنید و او را سرگرم بازی کنید.
راه کار دوم، تسلیم خواستههای غیر معقول کودک نشوید
کودکان برای برآورده شدن خواسته خود دست به خودزنی میکنند. شما به هیچ وجه نباید نسبت به خود زنی کودک خود بیاعتنا باشید. در چنین شرایطی والدین باید کودک خود را در آغوش بگیرند و به او محبت جسمانی کنند. ولی نکته مهم این است که نباید محبت و توجه جسمانی به کودک را با برآورده کردن خواستههای کودک اشتباه بگیرید.در صورتی که سریعا با مشاهده خودزنی کودک خواسته او را برآورده کنید، در واقع به تقویت رفتار او پرداختهاید؛ کودک متوجه میشود که میتوانید با خودزنی توجه والدین را جلب کرده و به خواسته خود برسد. پیشنهاد میکنیم مقاله تربیت فرزند را مطالعه کنید.
روش سوم حرف زدن و شناخت احساسات
فراموش نکنید که باید به کودک خود بیاموزید تا احساسات خود را بشناسد و بتواند آنها را به صورت مناسب بیان کند. در زمانهایی که آرام است، با کودک صحبت کنید و به او بیاموزید تا در مورد ناراحتیهایش صحبت کند. میتوانید به او بگوئید: «عزیز دلم وقتی عصبانی شدی و یاد گرفتی عصبانیتت رو با من در میون بذاری، من میفهمم که تو بزرگ شدی و این خیلی عالیه»
روش چهارم بازی با آب و کف
برای کودکانی که خود زنی دارند راهکار بازی با آب کف میتواند یک راهکار بسیار مناسب باشد چرا که از این طریق میتوانید به او بیاموزید که چگونه بدن خود را نوازش کند و ارزش آن را درک نماید. بازی در کف و آب همچنین باعث کاهش تنشهای روحی و افزاش آرامش در کودک میشود. با کاهش تنش به طبع خود زنی در کودکان کاهش مییابد.
درمان خودزنی کودک با استفاده از مشاوره روانشناسی
در زمان بروز رفتارهای پرخاشگرایانه و خودزنی کودک با استفاده از رفتارهای محبت آمیز نگرانی خود را ابراز نمایید. مثلا اگر کودکتان سرش را به دیوار میکوبد یک حائل نرم در مقابل سر او قرار دهید و با جملهای محبت آمیز به او بگویید که میدانید چقدر ناراحت است اما او را دوست دارید و نمیخواهید که بدن زیبای او آسیب ببیند. در نهایت دریافت مشاوره کودک از یک فرد متخصص در زمینه کودک و نوجوان میتواند به شما برای کاهش خود زنی کودکتان و انجام عملی راهکارهای ذکر شده کمک کند. مشاور روشهای صحیح محبت و ابراز عشق به کودک را میآموزد.