اختلال مسخ شخصیت،مسخ واقعیت یا اختلال زوال شخصیت (Depersonalization disorder) یک اختلال تجزیه ایست که فرد بیمار احساس جدا شدن از کالبد یا غریبه شدن از خود، انگار که فرد خواب می بیند یا بیرون از جسم خود ایستاده است و به خود نگاه می‌کند.اين بيماري از علائم سايكولوژيك حملات اضطرابي نيز ميباشد و فرد احساس نگاه كردن به خود را ميكند.
اختلال مسخ شخصیت نوعی احساس مبهم، غیرواقعی بودن و بیگانگی نسبت به خود است که به صورت دوره‌ای پدید می‌آید. بیمار مبتلا به این اختلال ممکن است خود را در رؤیا، یا جدا از بدن حس کند. با بیتوته همراه باشید و از علائم، علل و نحوه‌ی درمان این اختلال آگاهی پیدا کنید.
اختلال مسخ شخصیت و مسخ واقعیت
دیپرسونالیزیشن یا جدایی از شخصیت:در این بخش ادراک، فهم و تجربه فرد از خودش و بدنش، آنقدر تحریف شده و تغییر می کند که احساس می کند یک مشاهده گر است. فکر می کند از بیرون دارد به خودش نگاه می کند. افرادی که جدایی از خویشتن یا مسخ شخصیت را تجربه می کنند، می گویند که احساس می کند در زیر آب غوطه ور یا در هوا معلق هستند. یا احساس می کنند مرده اند و دارند از بالا به خود و به بدنشان نگاه می کنند. حسی شبیه بسیاری از اتفاقاتی که هنگام خواب دیدن و رویاهای شبانه روی می دهد.بعضی دیگر از مراجعان می گویند انگار مرا از بدنم جدا کرده اند. بعضی می گویند انگار یک آدم آهنی یا ربات بی احساس و بی هیجان شده اند یا ذهنشان به طور کلی خالی شده و نمی توانند به هیچ چیز فکر کنند.
دیریالیزیشن یا جدایی از واقعیت:این مشکل که با عنوان مسخ واقعیت نیز شناخته می شود، مثل مسخ شخصیت است اما با این تفاوت که در مورد محیط اطراف روی می دهد. در مسخ واقعیت، فرد دنیای بیرونی را عجیب و غیر واقعی می بیند. فکر می کند هیچ شباهتی به محیط زندگی قبلی خودش ندارد و احساس می کند از محیط جدا شده است.تجربه هایی که خود افراد از این دنیا می گویند این است که انگار دنیا را از داخل “فیلتر های نامرئی” یا از داخل ” یک شیشه بزرگ و نیمه مات ” می بینند. فرد ممکن است احساس کند سایر انسان ها و ساختمان ها از مقوا و پلاستیک ساخته شده اند و هیچ احساس و درک و هیجانی نسبت به دنیا و دیگران ندارند.
این تجربیات برای بسیاری از افراد در طول زندگی اتفاق می افتد، اما اینکه نشانه ای از یک اختلال یا مشکل باشد، لازم است که تجربه های مداوم و مکرر از این اتفاق را داشته باشند، استرس و ناراحتی شدید برای فرد ایجاد کرده و در زندگی روزمره اختلال ایجاد کنند.
اختلال مسخ شخصیت جزو اختلالات تجزیه ای (گسستی) بیماری های روانشناختی محسوب می‌شود که فرد مبتلا به آن احساس جدا شدن از کالبد یا غریبه شدن از خود می‌کند. این حالت طوری است که انگار فرد خواب می بیند و بیرون از جسم خود ایستاده و به خود نگاه می‌کند. اختلال مسخ شخصیت گسست از خویشتن و گسست از واقعیت است. اختلال مسخ شخصیت با مسخ واقعیت یا اختلال زوال شخصیت نیز عنوان می‌شود.
اختلال مسخ شخصیت نوعی تغییر و دگرگونی در ادراک و تجربه فرد نسبت به دنیای بیرونی است. فرد مبتلا بارها و بارها احساس می‌کند که از بدن خود خارج شده و یا این که همه چیز در اطرافش غیر واقعی هستند و یا ترکیبی از هر دو حس را دارد. فرد مبتلا به اختلال مسخ شخصیت احساس زندگی کردن در رویا دارد.
برخی از افراد ممکن است در یک دوره ای مسخ شخصیت و یا مسخ واقعیت را تجربه کنند. اما زمانی که این احساسات باقی بماند و یا هرگز به طور کامل از بین نرود ،یک اختلال شخصیتی در نظر گرفته می‌شود. این اختلال در افرادی که تجربه آسیب دیدگی داشته باشند، شایع تر است. اختلال مسخ شخصیت می تواند روابط، کار و دیگر فعالیت‌های روزانه را تحت تأثیر قرار دهد.
ملاک‌های تشخیصیDSM5 برای اختلال مسخ شخصیت
A وجود تجربه مکرر و مداوم از مسخ شخصیت، مسخ واقعیت یا هردو.
۱) مسخ شخصیت: تجاربی از احساس غیر واقعی بودن و جدایی از خود، یا اینکه فرد به عنوان یک ناظر خارجی افکار، احساسات، هیجانات بدن یا فعالیت‌های خود را مشاهده می‌کند.
۲) مسخ واقعیت: تجارب غیرواقعی بودن و جدا شدن از محیط اطراف. مثلا افراد یا اشیا غیرواقعی به نظر می‌رسند.
B. علایم باعث ناراحتی بالینی قابل توجه یا اختلال در عملکرد اجتماعی و شغلی می‌شود.
C. اختلال ناشی از اثرات فیزیکی یک ماده یا شرایط پزشکی نیست.
D. این اختلال با اختلالات روانی دیگر مثل اسکیزوفرنی، هراس، افسردگی اساسی، تنیدگی،توضیح داده نمی‌شود.
علت شناسی اختلال مسخ شخصیت و مسخ واقعیت
-این اختلال معمولاً با یک حمله اضطرابی حاد آغاز می‌شود به عبارت دیگر، این اختلال پس از تحمل استرس خسته کننده روانی مشاهده شده است.
-در نظریات عصبی – زیستی به یکی از گیرننده های گلوتامات که نقش محوری در پیدایش اختلال مسخ شخصیت/مسخ واقعیت دارد، قویا اشاره شده است.
-به نظر می‌رسد ارتباطی بین عدم توازن مواد شیمیایی خاص مغز (انتقال دهنده‌های عصبی) و ترس وجود دارد و منجر به این اختلال می‌شود.
خطر ابتلا فرد به اختلال مسخ شخصیت در چنین مواردی بیشتر است:
-ترومای دوران کودکی، مانند سوء استفاده کلامی یا احساسی و یا شاهد خشونت خانگی
-بزرگ شدن با والدین روانی
-خودکشی یا مرگ غیر منتظره یکی از دوستان نزدیک یا اعضای خانواده
-استرس شدید، مانند مشکلات مالی و یا مربوط به کار
-ضربه شدید، مانند تصادف
اختلال مسخ شخصیت و واقعیت
درمان اختلال مسخ شخصیت مسخ واقعیت
-داروها
در حالی که داروی خاصی برای درمان اختلال مسخ شخصیت-مسخ واقعیت تأیید نشده است ،اما برخی از داروها یی که برای درمان افسردگی و اضطراب استفاده می شود ممکن است برای این اختلا نیز مؤثر واقع شود .برخی از این داروها عبارتند از : فلوکستین (Prozac)، کلومیپرامین (Anafranil) و کلونازپام (Klonopin).
درمان اختلال مسخ شخصیت – مسخ واقعیت در درجه اول مشاوره با یک روان پزشک و گفتار درمانی است. با این حال، گاهی اوقات مصرف دارویی ممکن است به برنامه درمانی اضافه شود.
-مشاوره روانشناسی :
مشاوره روانشناسی در درک اینکه چرا مسخ شخصیت و مسخ واقعیت رخ می‌دهد، کمک می‌کند و به شما در بدست آوردن کنترل علائم به طوری که آنها از بین بروند نیز کمک می‌کند.
این دو تکنیک هایی شامل شناخت رفتار درمانی و درمان روان پویشی می‌شود.
اختلال مسخ شخصیت / مسخ واقعیت به انواع روان درمانی‌ها در بعضی افراد مقاوم است. مانند شناخت درمانی، روانپویشی، شناختی-رفتاری، هیپنوتیزم و حمایتی، با این حال این دسته از افراد به راهبردهای مدیریت استرس، فنون توجه برگردانی، کاهش تحریک‌های حسی، آموزش آرام سازی عضلانی و فعالیت جسمانی تا حدودی پاسخی مفید داده‌اند.
