افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان (به انگلیسی: Postpartum Depression) نوعی افسردگی است که به فاصله کوتاهی پس از زایمان ممکن است ظاهر شود. این افسردگی در ۵ تا ۲۵ درصد از زنان دیده می‌شود. بی‌خوابی شدید، بی‌ثباتی خلق و احساس خستگی از علائم شایع آن است. باورهای هذیانی و فکرهای خودکشی و دیگرکشی (نسبت به نوزاد) ممکن است پدید آید. به همین جهت با توجه به در خطر انداختن جان مادر و فرزند ممکن است از فوریت‌های پزشکی شمرده شود.[۱]
دلایل افسردگی
با توجه به تحقیقات انجام‌شده، افسردگی پس از زایمان با تغییرات هورمونی منحصربه‌فردی که پس از زایمان رخ می‌دهد در ارتباط است و محققان بر این باورند که تغییرات ناگهانی در سطح هورمون‌ها پس از زایمان، می‌تواند به افسردگی در زنانی که به تغییرات در سطوح استروژن و پروژسترون حساس‌تر هستند منجر شود.
به‌طورکلی، افسردگی پس از زایمان ناشی از ترکیب عوامل هورمونی، زیست‌محیطی، عاطفی و ژنتیکی است که برخی از آنها خارج از کنترل شما هستند. برخی از زنان ممکن است به نوعی احساس کنند که مسئول ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند، اما افسردگی به دلیل انجام دادن یا انجام ندادن کاری رخ نمی‌دهد. همچنین اگر در دوران بارداری افسردگی یا اضطراب داشتید یا اگر دچار گرفتگی خلق پس از زایمان بوده‌اید، ممکن است احتمال بیشتری برای افسردگی پس از زایمان داشته باشید. عوامل دیگری که به زیاد شدن احتمال افسردگی پس از زایمان کمک می‌کند شامل خستگی جسمی پس از زایمان، تلاش برای تطبیق عاطفی خودتان با مادر شدن و محرومیت از خواب و بی‌خوابی‌های مداوم است.
مهم:دکتر زینب علی مددی متخصص تغذیه و روانپزشک در کلینیک روانشناختی رسش;کلیک کنید
تفاوت بین افسردگی پس از زایمان و گرفتگی خلق
گرفتگی خلق ناشی از تولد نوزاد (Baby Blues) اصلاحی عمومی است که برای تشریح احساسات نگرانی، ناخشنودی و خستگی که بسیاری از بانوان پس از تولد نوزاد تجربه می کنند، استفاده می شود. بنابر ارزیابی موسسه ملی سلامت روانی آمریکا، 80 درصد مادران گرفتگی خلق را تجربه می کنند. احساساتی که در این شرایط تجربه می شوند، خفیف هستند و به طور کلی پس از یک یا دو هفته از بین می روند.
افسردگی پس از زایمان نیز موجب بروز این احساسات می شود، اما درجه ای که افراد مبتلا به این شرایط تجربه می کنند بسیار بیشتر است. همچنین، نشانه های دیگری نیز اغلب پدیدار می شوند.
باید به این نکته توجه داشته که افسردگی پس از زایمان به عنوان یک بیماری روانی و پزشکی در نظر گرفته می شود و اگرچه شیوع آن کمتر از گرفتگی خلق است، اما شایع‌تر از آن چیزی است که ممکن است فکر کنید.
بنابر گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، 11 تا 20 درصد از بانوانی که در هر سال بچه‌دار می شوند، نشانه های افسردگی پس از زایمان را تجربه می کنند. با در نظر گرفتن میانگین 15 درصد، این تعداد تنها در آمریکا برابر با حدود 600 هزار مورد افسردگی پس از زایمان است.
عوامل خطر افسردگی بعد از زایمان:
هر مادر جدید می توانداین مسله را در هر کودکش را تجربه کند. با این حال, در این شرایط ریسک بالاتری خواهید داشت اگر:
-
اگر سابقه افسردگی دارید، چه در دوران بارداری و چه در زمان های دیگر
-
اختلال دو قطبی دارید
-
پس از بارداری قبلیتان، افسردگی پس از زایمان داشتید
-
خانواده ای دارید که افسردگی و یا اختلالات روحی دیگری دارند
-
رویدادهای استرس زا در طول سال گذشته را تجربه کرده اید، مانند مشکلات بارداری، بیماری و یا از دست دادن شغل
-
کودکتان دارای مشکلات سلامتی و یا نیازهای خاص دیگر است
-
شما دوقلوها، سه قلو یا چند تولد دیگر دارید
-
برای تغذیه با پستانتان مشکل دارید
-
مشکلاتی در رابطه با همسرتان دارید
-
یک سیستم حمایتی ضعیف دارید
-
مشکلات مالی دارید
-
بارداریتان بدون برنامه ریزی و یا ناخواسته بوده است
-
مهم:مشاوره صوتی و تصویری درکلینیک رواشناختی رسش
افسردگی بعد از زایمان
علائم و نشانه ها
علائم و نشانه‌های غم زایمان و افسردگی پس از زایمان شامل موارد زیر است:
-
خشم و نوسانات خلق
-
احساس بی‌ارزشی، بی‌کفایتی، شکست یا گناه
-
گریه کردن، بی‌صبری، زودرنجی و حساس بودن
-
بی‌قراری و غمگینی
-
خستگی، بی‌خوابی یا بدخوابی
این علائم و نشانه‌ها با غم پس از زایمان که می‌تواند همراه با احساس تنهایی، اضطراب، گیجی و فراموشکاری باشد و معمولاً بعد از چند روز تا چند هفته از بین می‌روند فرق دارد. اما چنین علائمی با افسردگی پس از زایمان شدیدتر و با دوام‌تر هستند ممکن است با توانایی عملکردتان تداخل کند و می‌تواند علاوه بر این شامل موارد زیر باشد:
-
احساس کرختی احساسی یا حس گیر افتادن
-
ترس از آسیب زدن به خود یا به نوزاد
-
تمرکز و تفکر مختل
-
عدم احساس لذت در زندگی
-
کاهش علاقه به فعالیت جنسی
-
افزایش یا فقدان توجه به نوزاد
-
کاهش وزن یا وزن‌گیری قابل توجه
-
دوری گزینی از خانواده یا دوستان
سردرد، درد قفسهٔ‌سینه، تپش قلب، کرختی یا افزایش تنفس نیز ممکن است اتفاق بیفتد، گرچه اینها علائم اصلی افسردگی نیستند.
علائم و نشانه‌های همراه با جنون پس از زایمان نیز که نادر است، شدیدتر هستند و معمولاً زود شروع می‌شوند که به شرح زیر است:
-
خشم و آشفتگی
-
گیجی یا نادانی
-
فکر آسیب زدن به خود یا به نوزاد
-
هذیان و توهم، بدبینی، تفکرات یا سخنان بی ربط
درمان افسردگی
افسردگی درمان‌نشده می‌تواند گیج‌کننده و حتی ترسناک باشد و وضعیت شما را بدتر کند. لازم است بدانید که این عارضه تا حد بسیار زیادی قابل درمان است، بنابراین لازم نیست که بترسید یا دلهرۀ بدی داشته باشید. درمان، برای شما حمایتی را فراهم می‌کند که از فرو رفتنتان ا به افسردگی عمیق که سخت‌تر قابل درمان است جلوگیری شود. همچنین داشتن مشاور یا پزشکی که شرایط شما برایش قابل درک باشد، می‌تواند کمک کند کمتر احساس تنهایی کنید. با درمان افسردگی راحت‌تر می‌توانید با کودک خود پیوند برقرار کنید و قادر به مراقبت بهتری از او هستید. بنابراین در صورت داشتن علائم افسردگی، پزشکتان را ملاقات کنید، تا بتوانید رفتن به مشاوره برای درمان یا مصرف دارو را آغاز کنید.
اگر شما علائم خفیفی از افسردگی را دارید، پزشک ممکن است توصیه کند به طور منظم با او ملاقات کنید. اگر علائم شما شدیدتر باشد، پزشک ممکن است برای شما مشاوره و داروهای ضدافسردگی یا هر دو را توصیه کند. مشاوره، گفت‌وگوی فرد مراجع به یک درمانگر در یک مرکز مشاوره است. در خانواده‌درمانی یا زوج‌درمانی نیز، درمانگر برای درمانتان در صورت لزوم با شما، همسرتان یا یکی از اطرافیانتان صحبت می‌کند.
داروهای ضدافسردگی، مواد شیمیایی مغز را متعادل می‌کند که تنظیم‌کنندۀ خلق‌وخوی شماست. اگر پزشک شما لازم بداند، در مورد انواع مختلف داروهای ضدافسردگی صحبت خواهد کرد. پس از مصرف دارو به مدت سه یا چهار هفته، به احتمال زیاد شروع به بهبود می‌کنید. داروهای ضدافسردگی می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند، اما بیشتر آنها پس از مدت کوتاهی برطرف خواهد شد. اگر دچار عوارض جانبی شوید که با زندگی روزمرۀ شما تداخل دارد یا اگر افسردگی شما بدتر شد، فوراً پزشک خود را در جریان قرار دهید.
مهم:کتاب هیپنوتیزم بالینی
مصرف داروهای ضدافسردگی هنگام شیردهی