افسردگی در سالمندان

افسردگی در هر سنی بروز می دهد. باید بدانید که سالمندان نیز در معرض ابتلا به این اختلال روحی هستند. بسیاری از افراد بر این باورند که افسردگی سالمندان امری طبیعی بوده ، اما لازم به ذکر است که سالمندان نیز مانند هر شخص دیگری باید تحت درمان قرار گیرند. افسردگی بالینی در سالمندان شیوع دارد، اما نباید تصور کرد بروز این عارضه در سالمندی طبیعی است.

علائم و نشانه‌ها ی افسردگی در سالمندان

علایم و نشانه‌های افسردگی در بین بیماران ممکن است بسیار متفاوت باشد. همچنین نشانه‌های افسردگی در سالمندان با بیماران جوان فرق دارد و معمولاً دیرپاتر و ماندگارتر است. به طور کلّی، 9 نشانه اولیه برای افسردگی وجود دارد که عبارتند از:

– تغییر خلق و خو: در بین شایع‌ترین تغییرات خلق و خو در سالمندان افسرده می‌توان به احساس ناآرامی، پوچی، بیقراری، تحریک‌پذیری و عدم محبوبیت اشاره کرد. بیمار همچنین ممکن است با غمگینی زیاد، اضطراب، خشم یا بی‌احساسی (فقدان هیجان) روبرو شود. بدبینی، ناامیدی، گریه و حساسیت هیجانی شدید، از دیگر تغییرات خلق و خو می‌باشد.

– فقدان احساس لذت: کاهش یا از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً برای بیمار لذت بخش بودند مانند خوردن، کار، رابطه جنسی، دوستان، سرگرمی و تفریحات.

– تغییر عمده در اشتها یا وزن: بیمار ممکن است با کاهش یا افزایش شدید اشتها و یا کاهش یا افزایش شدید وزن روبرو شود. در سالمندان، کاهش اشتها و وزن شایع‌تر از افزایش آن‌هاست.

– تغییر در الگوی خواب: بیمار ممکن است زیاد بخوابد (خواب زدگی) و یا بر عکس دچار کم‌خوابی گردد. در سالمندان، کم خوابی شایع‌تر از خواب‌زدگی است.

– احساس بی‌ارزش بودن: بیمار ممکن است احساس بی‌ارزش بودن، سرزنش خود یا احساس فزاینده گناه نماید.

– خستگی و از دست دادن انرژی.

– تمرکز:بیمار ممکن است با کاهش توانایی در تفکر و تمرکز روبرو گردد. مشکلات حافظه و گیجی در سالمندان افسرده متدوال است.

– افکار مربوط به مرگ: بیمار ممکن است افکارتکرار شونده‌ای درباره مرگ و یا حتی آرزوی مرگ داشته باشد. ممکن است به خودکشی فکر کند و یا دراین مورد دست به اقدام بزند. این یک ملاحظه جدّی برای سالمندان افسرده است.

– فعالیت فیزیکی یا کلامی: بیمار ممکن است بیقرار و مضطرب باشد. ممکن است دستانش را فشار دهد یا بپیچاند و نتواند آرام بنشیند. از سوی دیگر، برخی بیماران ممکن است حرکات و طرز حرف زدنشان شل و کند شود. همچنین ممکن است قبل از پاسخ دادن یا شروع به حرکت با درنگ و تاخیر روبرو باشند. ممکن است آنقدر آهسته صحبت کنند که به خوبی شنیده نشود. ممکن است بجز آن که مورد سوال مشخصی قرار گیرند حرفی نزنند یا کاملاً صامت گردند.

تشخیص افسردگی در سالمندان چگونه است؟

افراد سالمند به خاطر کهولت سن معمولا با بیماری های جسمی مختلفی مواجه هستند که همین قضیه باعث می شود که تشخیص علائمی مانند خستگی، اختلال خواب، بی اشتهایی و کاهش وزن به علت مشترک بودن با علائم بسیاری از بیماری های دیگر دشوار باشد.

علاوه بر این افراد مسن کمتر از احساس غم و اندوه خود شکایت می کنند. با این حال علائم زیر می توانند نشان دهنده ابتلای سالمندان به افسردگی باشد:

-غم و اندوه مداوم که با رخ دادن اتفاق های خوشحال کننده نیز بهبود نمی یابند.

-عدم علاقه به انجام فعالیت ها و کارهایی که قبلا از آنها لذت می برده اند.

-از دست دادن علاقه به معاشرت با دوستان و برقراری روابط اجتماعی

-احساس گناه و سرزنش کردن خود

-بدبینی شدید و مشهود نسبت به آینده

-فکر کردن به خودکشی و حرف زدن در مورد تمایل به مردن و یا اقدام به خودکشی

عوامل مستعدکننده سالمندان به افسردگی

عواملی که خطر دچار شدن سالمند را به افسردگی افزایش می دهند، عبارتند از:

-زن بودن

-مجرد، مطلقه یا بیوه بودن

-نداشتن حمایت اجتماعی

-وقایع استرس را در زندگی

-مصرف برخی از داروها یا ترکیب برخی از داروها

-مخدوش شدن تصویر ذهنی فرد از بدنش (انگاره بدنی) به علت قطع عضو، جراحی به دلیل سرطان یا حمله قلبی

-سابقه خانوادگی افسردگی شدید

-ترس از مرگ

-تنها زندگی کردن و انزوای اجتماعی

-ابتلا به بیماری ها

-اقدام به خودکشی در گذشته

-دچار بودن به بیماری مزمن یا درد شدید

-سابقه قبلی افسردگی

-مرگ اخیر یکی از نزدیکان و داغداری

-سوء مصرف مواد غیرمجاز

بیماری های جسمی مانند سکته مغزی، فشارخون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی (یک نوع اختلال ریتم قلبی)، دیابت، سرطان، زوال عقل (مانند آلزایمر) و درد مزمن خطر دچار شدن به افسردگی را افزایش می دهند. اسکن های مغزی افرادی که برای اولین بار در دوره سالمندی دچار افسردگی شده اند، نشان می دهد بخش هایی از مغز این افراد جریان خون کافی دریافت نمی کنند. به جز استرس های زندگی، تغییرات شیمیایی در این سلول های مغزی نیز ممکن است احتمال افسردگی را افزایش دهند.

نکاتي در مراقبت از افراد سالمند

مشکلات درمان افسردگی در سالمندان

بدنامی یا برچسب بیمار روانی بودن زدن هنگام انجام درمان های روان پزشکی در مورد سالمندان بسیار شدیدتر از بیماران جوان تر است. این باور ممکن است در میان اعضای خانواده، دوستان و همسایگان فرد سالمند وجود داشته باشد و مانع آن شود که فرد سالمند بپذیرد افسرده است و به درمان نیاز دارد. بروز افسردگی در سالمندان گاهی به جای علایم معمول با شکایت های جسمی همراه است. این امر نیز ممکن است باعث تاخیر در انجام درمان مناسب شود. به علاوه سالمندان ممکن است افسردگی خود را به دلیل اعتقاد به اینکه راهی برای کمک به آنها وجود ندارد، بیان نکنند. سالمندان همچنین ممکن است از مصرف داروهای ضدافسردگی به علت عوارض جانبی یا هزینه آنها اجتناب کنند. به علاوه بیماری های دیگری که فرد سالمند همراه با افسردگی دارد، ممکن است تاثیربخشی داروهای ضدافسردگی را کاهش دهد. و بالاخره اینکه رویدادهای ناخوشایند زندگی از جمله مرگ اعضای خانواده یا دوستان، فقر و انزوا نیز انگیزه فرد مسن را برای درمان افسردگی از بین می برد.

 

برای دریافت وقت  باکلینیک روانشناختی رسش با شماره۸۸۹۷۰۴۹۴-۰۲۱تماس بگیرید