نقش پدر در تربیت فرزندان

شاید بسیاری از افراد حتی در دنیای مدرن امروزی تصور کنند که تربیت فرزندان فقط برعهده‌ی مادران است و پدران تنها مسئول تأمین مخارج خانواده هستند. اما تحقیقات نشان می‌دهد که نقش پدر در تربیت فرزند چیزی نیست که بتوان به‌راحتی نادیده گرفت. در این مطلب بیشتر به این موضوع مهم می‌پردازیم. لطفا با ما همراه باشید.

تصور کودک از پدر

طفل از زمان تولد تا حدود دو ماهگی شدیدا وابسته به مادر است و مادر را مرکز آرزوها و آمال خود می داند. به تدریج که کودک وارد دو ماهگی می شود، پدر وارد زندگی و ذهن و تصور او می شود. کودک این را در می یابد که پدر برای او پناهگاه است، معلم است، رهبر و قانونگذار است. تصور اینکه پدر از مادر کم اهمیت تر است از جهاتی درست است اما در مواردی نیز نقش پدر مهم تر از مادر می باشد. تجسم عالم شعور، مظهر عقل و دانش در خانواده در قبضه پدران است و طفل پدر را به اینگونه می شناسد کودک به تدریج که بزرگتر می شود تصوراتی از پدر را در ذهن خود پرورش داده و آنها را پر و بال می دهد. از جمله تصوراتی که کودک از پدر خود دارد عبارتند از: الف) چهره برجسته خانوادهب)همانندی با پدر ج) ضامن رفع نیازها د) عامل تأمین امنیت ه) مرکز دانایی و اندیشه الف) چهره برجسته خانواده در روانشناسی کودک و نیز اصول و مبانی تربیت فرزندان تصریح شده است که کودک در سن 3 ـ 2 سالگی پدر را بزرگترین شخصیت و عاقل ترین افراد می داند. اگر کسی علیه پدر چیزی بگوید، او از پدر خود دفاع می کند. کودک در خانه با پدر رفتاری رسمی دارد و بیشتر اوقات از کانال مادر با پدر ارتباط برقرار می کند.

تاثیر پدر بر رشد فرزندان

رشد احساسات

بودن پدر در کنار فرزندان بر شخصیت آن ها تاثیر می گذارد. بچه ها به صورت آگاهانه و ناآگاهانه ویژگی های زیادی را از پدر به ارث می برند. به راحتی می توانید مشاهده کنید فرزندان افرادی که اجتماعی هستند بیشتر به اجتماعی بودن سوق پیدا می کنند. نوع رفتار و نحوه صحبت شما با فرزندانتان موجب می شود تا احساسات او تحریک شده و رشد بیابد.

پیشرفت تحصیلی و شناخت استعدادها

زمانی که فرزندتان در کنار شما زمان مناسبی را گذرانده باشد، آمادگی بهتری در زمینه های تحصیلی پیدا می کند. او برای صحبت کردن و جلب رضایت شما اهمیت قائل می شود و در نتیجه سعی می کند موفقیت های بیشتری را کسب کند. همچنین در این راستا بیشتر سعی می کند تا توانایی های خود را کشف کند. معمولا اگر شما به عنوان پدر او تحصیلات یا مهارت های سخن وری فردی بالایی داشته باشید، او رشد بیشتری پیدا خواهد کرد.

ارتباط گیری مناسب و کاهش پرخاشگری

شما به عنوان پدر خانواده یکی از مهم ترین الگوهایی هستید که کودک به آن نگاه می کند و بر آن اساس رفتار می کند. وقتی که شما با همسرتان رابطه و ارتباط گیری مناسبی داشته باشید، کودک می تواند ارتباط سالم را بشناسد و در آینده با دیگران ارتباط سالم برقرار کند. وقتی شما و همسرتان حتی در زمان دعوا همچنان احترام یکدیگر را نگه دارید، کودک تان می آموزد که احترام شما را حفظ کند و کمتر به پرخاشگری و رفتارهای تکانشی رو بیاورد.

بالا بردن اعتماد به نفس (خصوصا در دختران)

همانطور که گفته شد پدر خانواده نقش مهمی در تربیت فرزندان خانواده دارد. زمانی که در رابطه کودک و والد اختلافاتی وجود داشته باشد، تاثیرات مخربی بر رفتار و اخلاق او می گذارد. رابطه مثبت و سالم پدر با فرزند (خصوصا دختر) به صورت شگفت انگیزی باعث افزایش اعتماد به نفس فرزند می شود. در صورتی که پدر یک دختر با او محترمانه برخورد کند، این دختر از تمام مردهای زندگیش انتظار چنین رفتاری را دارد و برای خود شخصیت قابل احترامی را در نظر می گیرد.

مقاومت در مقابل استرس

ارتباط سالم و مناسب پدر با فرزند فقط بر دختران خانواده تاثیر مثبت ندارد، افرادی که رابطه مناسب تری با پدر خود دارند، در مقابل استرس توانایی های بهتری از خود نشان می دهند. همچنین طبق پژوهش ها پسرانی که با پدرانشان ارتباط سالم تری دارند، در حل تعارضات و مسائل رقابتی بهتر عمل می کنند. به بیان دیگر شما می توانید با ایجاد یک ارتباط سالم با فرزندتان احتمال درگیر شدن او با افسردگی و دیگر ناراحتی ها را کم کنید.

تفاوت نقش پدر در تربیت فرزندان دختر و پسر

هر پدری بر اساس شرایط مختلف، رفتار متفاوتی از خود بروز می‌دهد. منظور از شرایط تعداد اعضای خانواده، سن و سال پدر یا شرایط اقتصادی و… است.مثلا ممکن است پدری در سنین نوجوانی دخترش سخت‌گیر شود در حالی که پیش از آن به او آزادی بیشتری می‌داد. به دلیل تفاوت ها نمی توان رفتارها را پیش بینی کرد؛ اما همیشه پدر سعی می کند در مورد روابط عاطفی آینده دخترش به صورت موثر و سازنده‌ای نقش داشته باشد. استحکام رابطه پدر و دختر، سلامت دختران را در بزرگسالی تضمین می‌کند.

در رابطه پدر و پسری بیشتر زمانی تعارضات شروع می شود که پسر در دوران نوجوانی سعی می کند مردانگی خود را ثابت کند. در این سن معمولا صبور بودن و رفتار خردمندانه پدر را برای سازمان دهی تعارضات توصیه می کنند تا رابطه دوستانه پدر و پسری دوباره برقرار شود. در نهایت باید چنین گفت که رابطه پدر با فرزندان در هر خانواده به صورت خاصی است که نمی توان به سادگی آن را دسته بندی نمود. اما با نحوه برخورد با فرزندان در سن بلوغ از این تعارضات بکاهید.

روابط پدرومادر چه تأثیری روی فرزندان دارد؟

هرقدر روابط بین پدرومادر بهتر باشد، به همان اندازه کودکان بیشتر موارد عاطفی و کارهای مشترک را می‌بینند و درک می‌کنند. زمانی‌که والدین به‌صورت گروه با عملکرد خوب کار می‌کنند، کودکان یاد می‌گیرند که چطور کارها را انجام دهند. البته مشاجره‌ی بین زوجین طبیعی است، اما موضوع اصلی این است که والدین چطور با وجود اختلاف نظری که با یکدیگر دارند، مؤدب هستند و به یکدیگر احترام می‌گذارند. به‌این‌ترتیب، فرزندان یاد می‌گیرند که چطور با مدیریت درست مشکلات را برطرف کنند.برخی تحقیقات نشان می‌دهند «رفتار والدین» نوعی ارتباط بین روابط پدرومادر و نتایج نوجوانان است.

والدینی که به‌دلیل روابط ضعیف‌شان دچار پریشانی، افسردگی و ناراحتی هستند، وظایف خود را به‌عنوان والدین به‌خوبی انجام نمی‌دهند. به همین دلیل نوجوانان آنها نیز رفتار مناسبی نخواهد داشت. برای مثال آریگا (Arriaga) و فوشه (Foshee)، هنگام بررسی سوابق خشونت نوجوانان دریافتند نوجوانانی که والدین آنها مرتکب خشونت‌های خانگی می‌شوند، بیشتر در معرض روابط پرخطر قرار می‌گیرند.از سوی دیگر، روابط زناشویی مناسب و رفتارهای حمایتی والدین می‌تواند تأثیر مثبتی در رشد کودکان داشته باشد. براساس گزارش‌ها، فرزندان مادرانی که از روابط زناشویی و نوع رفتار پدر با فرزند خود رضایت دارند، از نظر روانی در شرایط بهتری هستند.

فرزندان با چه روش‌هایی می‌توانند علاقه‌ی خود را به پدرشان بیان کنند؟

پدرها باید همان رفتار محبت‌آمیزی را که با همسران‌شان دارند، با فرزندان‌شان نیز داشته باشند و به صحبت‌های آنها گوش دهند.هنگامی‌که کودکان چیزی را با خلاقیت خودشان می‌سازند و به پدرشان هدیه می‌دهند، یا حتی برای او یک یادداشت می‌نویسند و به او می‌گویند «پدر من همیشه شما را دوست دارم»، پدر باید عکس‌العمل مناسبی نشان دهد.تأثیر و قدرت کلمات را دست‌کم نگیرید، استفاده از کلمات هم بسیار مهم است. بعضی از مردان از بیان محبت خود به‌خصوص به پسران‌شان، خودداری می‌کنند. درنتیجه پسران آنها هم نمی‌توانند به صورت مستقیم به پدرشان ابراز علاقه کنند. این ابراز علاقه می‌تواند شامل محبت کلامی یا فیزیکی باشد.

برای نوجوانان عصر جدید، استفاده از متن‌ها و ایمیل بسیار مفید است. می‌توانید برای پدرتان یک آهنگ مناسب بفرستید. لازم نیست که حتما آن آهنگ با صدای بلند بگوید «دوستت دارم»، اما همین که محتوای آن نشان دهد «به فکرت هستم» خوب است. شاید برای شما اهمیت زیادی نداشته باشد، اما پدرها این ارتباط را دوست دارند. به‌خصوص زمانی که روابط مشترک در خانه وجود ندارد، این کار می‌تواند زمینه‌ای برای ایجاد رابطه‌ی مناسب پدر و فرزندی باشد.در آخر به‌یاد داشته باشید که افراد مختلفی ممکن است نقش پدرانه در زندگی‌تان داشته باشند. روز پدر فرصت مناسبی است که مردان مهم زندگی‌تان را به‌یاد بیاورید و به آنها بگویید: «دوستت دارم».

تفاوت رابطه‌ی پدر و پسر با رابطه‌ی پدر و دختر

روابط پدر با فرزندان تفاوت‌های بسیار زیادی دارد. عوامل زیادی مثل سن پدر یا تعداد اعضای خانواده می‌تواند در این رابطه نقش داشته باشد و این تفاوت روابط بیشتر از حدی است که بتوان پیش‌بینی کرد.برای مثال ممکن است بعضی از پدران برای دختران‌شان که در سنین نوجوانی هستند بسیار سخت‌گیر باشند. همچنین ممکن است پدر، در اینکه چطور یک دختر روابط عاطفی آینده‌اش را مدیریت کند نقش سازنده داشته باشند.در دوران نوجوانی بعضی از پسرها دوست دارند که مردانگی خودشان را نشان دهند، اما سرانجام پدرها و پسرها می‌توانند رابطه‌ی دوستانه برقرار کنند. رابطه‌ی پدر با فرزندان انواع مختلفی دارد و فقط به یک نوع ختم نمی‌شود.