سندرم پای بی‌قرار یا آر ال اس اختلالی درازمدت است که باعث می‌شود فرد احساس کند باید پایش را تکان دهد. فرد مبتلا دچار احساس ناخوشایند در پاها می‌شود و آن را به صورت احساس گزگز، مورمور، سوزش، درد و کشش یا حرکت حشرات روی پوست توصیف می‌کند و بیمار برای کاهش حس ناچار است پای خود را تکان دهد یا بکشد.
علل
هر چند علل این بیماری شناخته شده نیست ولی نقش عوامل زیر ثابت شده‌است:
1-در بعضی خانواده‌ها به صورت ارثی این حالت بیشتر دیده می‌شود.
2-در حاملگی به‌خصوص در ماههای آخر بیشتر دیده می‌شود. معمولاً بعد از زایمان مشکل بیمار بر طرف می‌شود.
3-کم خونی و پایین بودن سطح آهن خون.
4-بیماری‌های مزمن مثل نارسایی کلیوی، دیابت، آرتریت روماتویید (التهاب مفاصل) و نوروپاتی‌های محیطی (بیماری‌های مربوط به سیستم عصبی).
5-مصرف قهوه و ترکیبات حاوی کافئین.
6-افراد مسن و سالمند بیشتر به این بیماری مستعدند.
7-قطع مصرف اپیوییدها ( درصورت وجود وابستگی ) که ممکن است این بیماری به صورت بسیار شدید ظاهر گردد
تشخیص این بیماری بر اساس شرح حال، معاینات و پاراکلینیک است که توسط پزشک داده می‌شود و بر اساس عوامل مؤثر، درمان آن صورت می‌گیرد
علائم سندروم پای بی قرار
در سندرم بیقراری پاها ، پاها دچار درد، سوزش، گزگز، فشردگی و تکان های تند می شوند.
برای تشخیص سندرم پای بی قرار ابتدا باید سایر اختلالات را افتراق دهیم. فردی که به بیماری قند مبتلا است ممکن است دچار احساس بی قراری در پاها شود در صورتی که این احساس بر اثر بیماری قند نباشد می توان تشخیص سندروم پای بی قرار داد. مورمور و خواب رفتگی به ویژه در اندام های تحتانی از علائم سندرم پای بی قرار است.
ملاک های تشخیصی
1-میل شدید به حرکت دادن پاها، معمولا همراه با یا در پاسخ به احساسات ناراحت کننده یا ناخوشایند در پاها که با تمام موارد زیر مشخص می شود:
- میل شدید به حرکت دادن پاها در طول دوره های استراحت یا نافعالی شروع یا بدتر می شود.
- میل شدید به حرکت دادن پاها تا اندازه ای یا کاملا”، با حرکت برطرف می شود.
- میل شدید به حرکت دادن پاها هنگام بعد از ظهر یا شب بدتر از هنگام روز است یا فقط هنگام بعد از ظهر یا شب روی می دهد.
2-نشانه ها در ملاک (1) حداقل سه بار در هفته روی می دهند و دست کم به مدت 3 ماه ادامه یافته اند. .
3-نشانه ها در ملاک (1) با ناراحتی یا اختلال قابل ملاحظه در عملکرد اجتماعی، شغلی، آموزشی، تحصیلی ، رفتاری، یا زمینه های دیگر عملکرد همراه هستند.
4-نشانه ها در ملاک (1) ناشی از اختلال روانی دیگر با بیماری جسمانی نیستند (مثل التهاب مفاصل، ورم پا، کم خونی موضعی پیرامونی، گرفتگی عضلانی پا) و با شرایط رفتاری (مثل ناراحتی موضعی، ضربه زدن عادی پا) بهتر توجیه نمی شود.
6-نشانه ها ناشی از تأثیرات فیزیولوژیکی سوء مصرف مواد مخدر با دارو نیستند (مثل بیقراری حرکتی).
درمان
بعضی اوقات برای درمان سندرم پای بی قرار باید سایر بیماری‌های مرتبط همچون کمبود آهن یا نوروپاتی محیطی رادرمان نمود. درمان کمبود آهن ممکن است با تجویز مکمل‌های آهن در ارتباط باشد. با اینحال دقت نمایید که برای دریافت آهن باید قبل از آن سطح آهن خونتان را چک کرده و با تجویز پزشک اقدام به دریافت دارو نمایید. اگر سندرم پای بی قرار در شما با هیچ بیماری دیگری مرتبط نباشد، برای درمان آن می‌بایست بر تغییرات سبک زندگی یا درمان دارویی تمرکز نمایید. درمان دارویی فقط با دستور پزشک مجاز بوده و بدون مراجعه به پزشک ممکن نیست. آگونیستهای دوپامین مانند پرامی‌پکسول و کابرگولین، گاباپنتین و بنزودیازپین‌ها در درمان این اختلال بکار می‌روند.