دیر حرف زدن  کودکان

چه کارهایی می توانیم انجام دهیم تا از دیر حرف زدن کودک جلوگیری کنیم؟ درمان دیر حرف زدن کودک چیست؟ برای آنکه بدانیم دیر حرف زدن کودک طبیعی است یا نه، باید از روند رشد کلامی کودکان اطلاع داشته باشیم. در واقع نگرانی های مادران با اطلاع از روند رشد کودک یک ساله و رشد کلامی کودک قابل تسهیل است. دیر حرف زدن کودک ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. در بیشتر مواقع جایی برای نگرانی نیست. 

روند طبیعی حرف زدن در کودک

قبل از 12 ماهگی

کودکان تا قبل از 12 ماهگی باید برای ایجاد ارتباط با محیط اطراف از صداها استفاده کنند. د ر اولین مرحله برای یادگیری گفتار کودک باید بتواند صداهای نامفهومی از خود بروز دهد . با بزرگتر شدن کودک او می تواند آواها را با هم ترکیب کند و صداسازی نماید و به بیان کلماتی مانند «ماما» و «بابا» بپردازد.لازم است کودک قبل از 12 ماهگی، به صداها هم توجه کند و نسبت به صداها واکنش دهد ، کودکانی که به صداها واکنش نشان نمی دهند ممکن است مبتلا به مشکلات شنوایی باشند.

حرف زدن کودک از 12 تا 15 ماهگی

در این سنین 12 تا 15 ماهگی کودک باید اصوات کلامی زیادی بکار ببرد و چند کلمه درست مانند ماما و بابا بکار ببرد . کلمه توپ نیز جزو کلماتی است که کودک می تواند آن را بیان کند . همچنین کودک شما باید توانایی فهم و انجام دستورات را داشته باشد.

حرف زدن کودک از 18 تا 24 ماهگی

دامنه لغات کودک 18 ماهه باید حدود 20 کلمه باشد و او باید بتواند تا 2 سالگی حدود 50 کلمه یا بیشتر را بیان کند؛ در این سن باید به کودک بیاموزید که چگونه دو کلمه مانند بابا و رفت را با هم ترکیب کند و جمله کوتاهی مانند «بابا رفت.» بسازد . کودک 2 ساله شما باید بتواند دستورات دو قسمتی را انجام دهد (مانند لطفا عروسکت را بردار و لیوانت را به من بده.)

صجبت کردن کودک از 2 تا 3 سالگی

در این سن، در صحبت کردن کودک تحول اساسی رخ می دهد و کودک می تواند لغات زیادی را یکباره بیان کند و جملاتی با ترکیب 3 کلمه یا بیشتر بسازد. در این سن درک کودک بیشتر می شود و او می تواند تفاوت مطالب را بفهمد و تشخیص دهد این جملات «آن را روی میز قرار بده» یا «آن را زیر تخت بگذار» چه مفهوم و تفاوتی دارند. کودک در این سن کم کم شروع به تشخیص رنگ ها می کند و صفاتی مانند «بزرگ» در مقابل «کوچک» را درک خواهد کرد.

علائم تاخیر زبان و گفتار در کودکان از ٣۶-١٢ ماهگى:

١-‌ استفاده نکردن از اشاره مثل تکان دادن دست در هنگام خداحافظی تا ۱۲ ماهگی.
٢-استفاده از ایماء و اشاره در ارتباطات به جای به کارگیری کلمات تا ۱۸ ماهگی.
٣-داشتن مشکل در تقلید صدا تا ۱۸ ماهگی.
۴-داشتن مشکل در فهم درخواست‌های کلامی ساده و انجام آنها.
۵-قبل از ۱۲ ماهگی،‌ کودک باید به صداها هم توجه نشان دهد کودکانی که نسبت به صداها عکس العمل نشان نمی‌دهند ممکن است دچار مشکلات شنوایی باشند.
۶-اگر او فقط می‌تواند کلمات و عکس العمل ها را تقلید کند و خود قادر به تولید کلمات یا اصطلاحات به طور خود آگاهانه نیست.
٧-اگر فقط قادر به بیان صداها و کلمات خاصی که تکرار می‌شوند می‌باشد و نمی‌تواند از گفتار برای ارتباط بیشتر استفاده کند.
٨-نمی‌تواند دستورات ساده را بفهمد و اجرا کند.
٩-اگر گفتار کودک نسبت به سنش، قابل فهم نباشد. والدین باید حدود نیمی از گفتار کودک خود را در ۲ سالگی متوجه شوند و در ۳ سالگی حدود سه چهارم آن را بفهمند.

دلایل تاخیر کلامی و زبانی

تاخیر کلامی و زبانی علت های گوناگونی دارد که در ادامه به بیان این علت ها پرداخته ایم .

1-معیوب بودن سیستم تکلم کودک

مشکل در سیستم تکلم کودک مانند مشکل در زبان یا سقف دهان کودک می تواند سبب تاخیر تکلمی کودک گردد مثلا تا خوردن زیر زبان باعث محدود شدن تولید کلام، می شود.

2-وجود مشکلاتی در مغز از دلایل تاخیر کلامی

کودکانی که در گفت و گوی خود مشکل دارند و در صحبت کردن تاخیر دارند ممکن است مشکلاتی در مغز داشته باشند به صورتی که برای ایجاد و تولید کلام ارتباط کافی در مغزوجود نداشته باشد. این کودکان اغلب برای تولید آوا در استفاده از لب ها، زبان و فک مشکل دارند.

3-مشکل در بلع

مشکل در بلع می تواند باعث مشکلات گفتاری گردد و تاخیر در گفتار را سبب شود همچنین می تواند نشانه تاخیر در همه زمینه های رشد کودک باشد.

4-مشکلات شنیداری از دلایل دیر حرف زدن کودک

تاخیر در سخن گفتن می توان به علت مشکلات شنیداری باشد پس کودکانی که دچار تاخیر در گفتار هستند باید از نظر شنیداری بررسی شوند . این کودکان اغلب در فهم، تقلید و گفتار دچار مشکل هستند.

5-تاثیرات عفونت گوش بر روی گفتار

عفونت گوش از عفونت های مزمن می باشد که روی قدرت شنیداری تاثیرگذار است . عفونت های ساده گوش را هم باید درمان کرد و به آن اهمیت داد زیرا روی گفتار تاثیر گذار است.

6-تاثیر ژنتیک (وراثت) در کلام کودک

بعضی از مشکلات گفتاری کودک مثل لکنت زبان و اختلال در بیان ریشه در ژنتیک و توارث دارد. اختلال بیان سبب دیر به حرف آمدن کودک می شود.. بدرفتاری و آزار کودک مهارت های کلامی کودک را کاهش می دهد و والدینی که برای صحبت کردن با کودک زمان زیادی صرف می کنند فرزندان آنها از هوش بالاتری برخوردارند و زودتر به حرف می آیند.

در سایر جنبه های رشدی کودک رشد کلامی و توانایی های گفتاری کودکان تاثیر می گذارد. توانایی بیشتر کودک در گفتار باعث ارتباط قوی تر او با همسالان و حتی پیشرفت تحصیلی می گردد و در مقابل اگر تا 4 سالگی این عقب افتادگی در کلام جبران نشود باعث افت تحصیلی اوو عواقب آن در سنین بالاتر می شود.

اگر متوجه شدم کودکم تاخیر زبان و گفتار دارد چه کنم؟

١-اگر خودتان یا پزشک کودکتان در خصوص مشکل دار بودن کودک مشکوک شدید، یک آزمایش و بررسی مقدماتی توسط متخصص گفتار درمانی، بسیار ضروری است.
اگر او تشخیص داد که کودکتان درگیر تاخیر زبان و گفتار است و نیاز به درمان دارد، نقش شما در این زمینه بسیار حیاتی است. او به شما می‌آموزد که چگونه در خانه با کودک خود تمرین کنید تا مهارت‌های گفتاری او را بهبود ببخشید.

٢-زمان زیادی را به برقراری ارتباط با کودکتان اختصاص دهید حتی در دوران نوزادی او. با او حرف بزنید، برایش شعر بخوانید و او را تشویق کنید تا صداها و اشارات را تقلید کند.

٣-برای کودک خود کتاب بخوانید. این کار را از ۶ ماهگی یا حتی زودتر آغاز کنید. حتماً لازم نیست که همه کتاب را برای او بخوانید، کتاب‌هایی که مناسب سن اوست و دارای تصاویری است که او را تشویق به تماشای آن‌ها می‌کند تهیه کنید. کم کم سعی کنید به تصاویر اشاره کنید و نام آنها را بیان کرده و او را به این کار تشویق کنید. سپس می‌توانید به صورت شعر وار برای او کتاب بخوانید.

۴-از موقعیت‌های روزانه برای تقویت گفتار کودک استفاده کنید. به عبارت دیگر با او در طی روز صحبت کنید. مثلاً اسم میوه‌ها را در مغازه میوه فروشی به او بگویید، به او توضیح دهید که در حین درست کردن غذا یا تمیز کردن خانه چه می‌کنید، به اشیاء منزل اشاره کنید و در حین رانندگی نظر او را به صداهای اطراف خود جلب کنید.
۵-از او سوالاتی بپرسید و پاسخ‌های او را تصدیق کنید (حتی اگر فهم آنها سخت باشد.)