شايد شما هم در اطرافتان کودکان کمرو و خجالتي را سراغ داشته باشيد. اين کودکان اعتمادبهنفس پاييني دارند، ترسو و محافظهكارند و حتي در امتحانكردن غذايي جديد سرسفره يا ورود به فضايي جديد با مشکل روبرو ميشوند.10 تا 15 درصد كودكان اين ويژگي شخصيتي را دارند و به آنها ديرجوش ميگويند.هريك از ما انسانها با ويژگيهاي ذاتي به دنيا ميآييم. در سالهاي اول زندگي، اين ويژگيها خود را نشان ميدهند و به مرور به شخصيتمان تبديل ميشوند.
با کودک کمرو و خجالتي چطور بايد برخورد کنيم؟
کودکان خجالتي انعطافپذيري پاييني دارند و مشكل اصلي آنها در برقراري ارتباط است. اين کودکان حتي در ابتدا هنگام ورود به جمعهاي خانوادگي هم مشكل دارند و بايد به آنها زمان داد و به گريه و رفتارهاي آنها توجه نكرد تا كمكم با محيط خو بگيرند.
اين مشکل به مهماني محدود نميشود و هنگام ورود به مدرسه و مهد هم وجود دارد.
ورود اين كودكان به محيطهايي مثل مهدكودك و مدرسه هم سخت است و گاهي حتي 3 ماه طول ميكشد تا با محيط جديد كنار بيايند. توصيه اصلي به مادر و مربيان در مورد اين کودکان برقراري ارتباط درست است. اين كودكان اکثرا در محيطهاي آموزشي با مشكل ابراز مواجهاند؛ مثلا اگر جواب سوالي را بدانند، دستشان را بالا نميبرند بنابراين ممكن است معلمان فكر كنند بهره هوشي پاييني دارند يا خجالتي هستند، روي آنها حساب باز نكنند و در كارهاي گروهي مشاركتشان ندهند در حالي كه اين كودكان از لحاظ بهره هوشي تفاوتي با ديگر بچهها ندارند و فقط در ابراز احساسات و استفاده از ارتباط كلامي در محيطهاي غريب و سركلاس مشكل دارند. اگر كودك در محيط مهد و مدرسه مربي خوشرو و خوشخلقي داشته باشد كه روي رابطه با كودك كار كند، سريع و بهتر ارتباط برقرار ميكند.
خود کمرويي را نميتوان تعديل کرد؟
به هر حال کودکي که امروز خجالتي است و توانايي برقراري ارتباط ندارد، فردا نيز گوشهگير و از جامعه فراري خواهدبود
به چه شکلی می توان این ویژگی را در کودک تغییر داد؟
به واسطه آموزش مهارتهاي اجتماعي كه شامل آموزش جسارت، افزايش اعتمادبهنفس و مهارتهاي ارتباطي است، ميتوانيم به کودک کمرو کمک کنيم ارتباط موثر و بهتري با همسالان خود برقرار كند. بايد اعتمادبهنفس اين کودکان را تقويت کنيم. غير از ارتقاي مهارتهاي اجتماعي- ارتباطي، بايد توانمنديهاي اين كودكان را هم ارتقا داد چون كودكان ديرجوش از ورود به هر رقابتي اجتناب ميكنند، رقابتپذير نيستند و اگر وارد كلاسهايي شوند كه در آن ارزيابياي وجود داشته باشد، معمولا آن را ادامه نميدهند و از حضور در محيطهايي كه مورد قضاوت قرار گيرند، اجتناب ميكنند. ثبتنام در كلاسهاي مختلف با توجه به علايق كودك و تشويق متناسب با پيشرفت او لازم است و به افزايش اعتمادبهنفسش كمك ميكند.
آيا ممکن است والدين بهدليل صدمههايي كه از اين ويژگي ذاتي و شخصيتي خوردهاند، سعي كنند فرزندان خود را گستاخ
بار بياورند و به شکلي کودک کمرو از آنور بام بيفتد؟
تلاش والدين شايد تا حدودي موثر باشد اما ردپاي ژن هرگز پاك نميشود. كودك مثل خمير نيست كه بتوانيم شخصيت او را تغيير دهيم. کمرويي و ديرجوشي ويژگي پايداري است که امكان تعديل آن وجود دارد اما امكان تغيير وجود ندارد. به عبارتي اين کودکان با هر تربيتي، هرگز گستاخ نخواهندشد. البته آنها در خانه برعکس محيط بيرون پرخاشگر هستند چون در محيطهايي كه بايد خود را ابراز و از حق خود دفاع كنند ناتوان هستند و انرژيشان را به خانه منتقل ميكنند و انرژي منفي در خانه و در مقابل مادر و خواهر و برادرها تخليه ميشود.
کدام کمرويي درمان ميخواهد؟
به خودي خود، كودكان ديرجوش مشكلدار نيستند اما چون جسارت كمي دارند، از حق خود دفاع نميكنند؛ مثلا در مدرسه توانايي نه گفتن به همكلاسي همسن خود را ندارند و گاهي ديگران خوراكي و پولشان را برميدارند و اعتراضي نميكنند. حتي اين كودكان براي آنكه دوستي داشته باشند، حاضرند پول يا مواد خوراكيشان را باج دهند. كمرويي ويژگي ذاتي و سرشتي است كه اين كودكان با آن به دنيا آمدهاند اما وقتي علائم ثانويه مثل اضطراب و ترسهاي بيمارگونه كنار اين ويژگي سرشتي بروز كرد، بايد درمانهاي لازم را انجام داد كه شامل درمانهاي رفتاري است. بهطور طبيعي، كودكان خجالتي و كمرو مستعد ابتلا به برخي اختلالهای اضطرابي مثل اضطراب جدايي از مادر هستند.
برای دریافت وقت مشاوره باکلینیک روانشناختی رسش با شماره۸۸۹۷۰۴۹۴-۰۲۱تماس بگیرید