اعتیاد به کار
بسیاری از افراد در طول زندگی سخت کار می‌کنند و آن‌قدر به این شیوه عادت کرده‌اند که آن را امری طبیعی می‌دانند. این افراد حتی شب‌ها و روزهای تعطیل نیز کار می‌کنند و در واقع به کار اعتیاد پیدا کرده‌اند. درست است که سخت کار کردن اخلاق پسندیده‌ای است، اما اگر از حد بگذرد ممکن است پیامدهای بدی به دنبال داشته باشد. البته گاهی بهانه‌ی این افراد برای زیاد کار کردن، عدم امنیت شغلی و فناوری‌های پیشرفته‌ای است که ممکن است جای آنها را اشغال کند. با این حال، اعتیاد به کار ممکن است بر سلامتی، روابط و زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد و باید درمان شود.
چه زمانی کار کردن به اعتیاد تبدیل می شود؟
اعتیاد به کار مثل تمام اعتیاد های دیگر، نوعی اختلال در سلامت روانی است. اعتیاد به کار ناتوانی در متوقف کردن رفتار و تمایل وسواس گونه به انجام کار، بیش از حد نیاز است. این موقعیت اغلب یک نیاز اجباری برای رسیدن به موفقیت یا فرار از استرس است. افراد مبتلا به این موضوع معمولا به عنوان شخصیت کمال گرا شناخته می شوند. کار کردن زیاد زمانی به اعتیاد تبدیل می شود که به عملکرد فرد در سایر حوزه های زندگی آسیب وارد کند.
عوارض اعتیاد به کار به صورت کلی در دو دسته است:
• عوارض با نشانه های فیزیولوژیک مانند سردرد و خستگی و سوءهاضمه و تیک های عصبی؛
• عوارض روانی و رفتاری مانند زود از کوره دررفتن، بی خوابی، بیش فعالی، فراموشکاری و خستگی.
مسئله اساسی اینجاست که معتادان به کار کمتر از همکاران خود که با روش سالم تر کار می کنند، بازدهی دارند. کار زیاد باعث می شود که فرد سال ها به مشاوران و گروه های حمایتی دیگر نیاز داشته باشد و این اعتیاد حتی می تواند کشنده باشد. در اوایل ماه اکتبر امسال، دولت ژاپن اعلام کرد که یک پنجم ژاپنی هایی که زیاد کار می کنند، در خطر مرگ ناشی از کار زیادند.
علائم و نشانه‌ها
در فرهنگی که سخت کار کردن ارزش محسوب می‌شود و مورد تشویق قرار گرفته است، اعتیاد به کار هم کاملاً انتظار می‌رود. در چنین وضعیتی افراد رفتار خود را به راحتی توجیه می‌کنند و می‌گویند کار زیاد برای موفقیت لازم است. این افراد اعتیاد به کار خود را قبول نداشته و خود را متعهد به کار و موفق در انجام وظایف می‌دانند. این در حالی است که اعتیاد به کار با اشتیاق به کار به کلی متفاوت است.
مهم‌ترین نشانه‌های اعتیاد به کار عبارتند از:
-به سر بردن ساعات زیادی در محل کار، حتی وقتی نیاز به ماندن بیش از حد وجود ندارد
-کاهش ساعات استراحت به منظور پیش بردن کارها
-غرق شدن بیش از حد در کار و مسائل مربوط به موفقیت شغلی
-ترس زیاد از شکست خوردن در چالش‌های شغلی
-حس پارانویا در خصوص عملکرد شغلی
-به خطر انداختن روابط شخصی به خاطر کار
-موضع و حالت دفاعی در برابر نظرات دیگران در خصوص کار
-استفاده از کار به عنوان دلیلی برای چشم‌پوشی از روابط اجتماعی
-کار کردن برای مواجهه با احساس گناه و افسردگی
-کار کردن برای فراموش کردن بحران‌هایی همچون مرگ، طلاق و مشکلات مالی
-فکر کردن به روشی جدید برای افزایش ساعات کاری در شبانه روز
-کار کردن بیش از ساعاتی که برای آن از پیش برنامه‌ریزی کرده‌اید
-نگرانی دوستان و آشنایان از ساعات کار زیاد شما
-فکر کردن به مسائل شغلی در ساعات استراحت
-وقف خود به کار
-عادات کاری بد
-کار کردن بیش از همکاران دیگر
تشخیص
شورای پزشکی دانشگاه برگن شاخصی را برای تشخیص اعتیاد به کار تهیه کرده است. این شاخص فاکتورهای مختلفی را مورد بررسی قرار می‌دهد: برای تشخیص اعتیاد به کار باید ببینید اتفاقات زیر چند وقت به چند وقت در زندگی شما اتفاق می‌افتد.
-به دنبال راهی هستید تا زمان‌های بیشتری را به کار کردن اختصاص دهید.
-برای کاهش حس گناه، افسردگی، نگرانی و عدم مفید بودن کار می‌کنید.
-اطرافیان از شما می‌خواهند ساعات کاری خود را کاهش دهید، اما توجهی نمی‌کنید.
-بیش از ساعاتی که برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اید، کار می‌کنید.
-وقتی نمی‌توانید کار کنید دچار استرس می‌شوید.
-اهمیت سرگرمی، تناسب اندام، و اوقات فراغت خود را در برابر ساعات کاری پایین آورده‌اید.
-آن قدر کار کرده‌اید که بر سلامتی‌تان تاثیر منفی گذاشته است.
جملات بالا را یک بار دیگر برای خود مرور کنید و سعی کنید با یکی از 5 گزینه زیر به آنها پاسخ دهید:
-اصلاً (1)
-به ندرت (2)
-گاهی اوقات (3)
-اغلب (4)
-همیشه (5)
اگر پاسخ شما به چهار مورد از فاکتورهای بالا، گزینه‌های «اغلب» یا «همیشه» است بدانید که از اعتیاد به کار رنج می‌برید.
درمان
اعتیاد به کار مانند هر اعتیاد دیگری کم کم فرد معتاد را از وضعیتش خسته و دلزده می کند و او را به فکر دوا و درمان می اندازد. اگر شما هم به کار اعتیاد دارید و به این مرحله رسیده اید، باید بدانید که دارید مهم ترین گام درمان یعنی پذیرش مشکل را پشت سر می گذارید.البته باید برای از این به بعدتان هم فکری بکنید. بهترین کار برای درمان آن است که به یکی از مراکز درمانی مراجعه کنید و خودتان را از امکانات حمایتی و مراقبتی آنها بهره مند سازید. در کنار آن، انجام چند کار ساده هم می تواند در غلبه بر اعتیادتان به شما کمک کند:
1-موفقیت را دوباره برای خودتان تعریف کنید
موفقیت از نظر شما چگونه است؟ آیا فکر می کنید که برای موفق بودن باید یک آدم همه چیز تمام باشید؟ آیا فکر می کنید که اگر در کارتان نمره بیست نگیرید، آدم موفقی به حساب نخواهید آمد؟ اگر این طور است، پس شما یک فرد کمال گرا هستید و بایستی آن کاخی را که از موفقیت ساخته اید بکوبید و از نو بسازید.
2-دست از چندکاره بودن بردارید
آیا شما هم از کسانی هستید که چون نمی توانند یک لحظه بیکار باشند، خودشان را با صد جور کار با ربط و بی ربط مشغول می کنند؟ کار مهمی که می توانید بکنید آن است که کارها را اولویت بندی کنید و فقط روی چند کار انگشت شمار تمرکز کنید. برای مثال وقتی با همسرتان شام می خورید، فقط شام بخورید.
3-بی همسفر به جاده نزنید
در درمان بدون حمایت دست کم یکی دو نفر از افراد مهم و اثرگذار، کاری سخت و بلکه بعید است. پس اگر متأهل هستید با همسرتان صحبت کنید و مراحلی را که در طی دوران درمان پیش رو دارید با او در میان بگذارید. اگر هم مجرد هستید می توانید از افراد دیگری مانند دوستان یا اعضای خانواده تان بخواهید وارد گود شوند و اعتیاد به کار را درمان کنید.
4-حضور در لحظه را تمرین کنید
این کار به افزایش انعطاف روانی و قدرت تصمیم گیری شما کمک می کند. همچنین با تمرین حضور در لحظه احساس می کنید بیشتر روی خودتان تسلط و کنترل دارید و احساس هدفمندی می کنید.
5-خودتان را در اولویت قرار بدهید
بدون خواب، خوراک و تحرک مناسب، سلامتی شما به خطر خواهد افتاد. پس برای خودتان برنامه ریزی کنید و برای وعده های منظم غذایی، خواب منظم و ورزش جایگاه مهمی قائل شوید.
6- کار خود را به منزل نبرید
دشوارترین کاری که یک فرد معتاد به کار باید آن را انجام بدهد همین است. هنگامی که در منزل هستید، حتما ایمیل را در تلفن‌تان غیرفعال کنید. با این کار دیگر نیازی نیست که مدام آن را بررسی کنید و می‌توانید وقت بیشتری را در کنار خانواده و دوستان‌تان سپری کنید. البته اگر شغل‌تان امداد یا نجات جان دیگران است، چنین توصیه‌ای احتمالا مناسب نخواهد بود.
7- بین کار و زندگی‌تان مرزهایی تعیین کنید
بسیاری از افرادی که به کار اعتیاد دارند، مشکل می‌توانند بین کار و زندگی خود حد و مرز تعیین کنند. برای کار خود برنامه‌ریزی کنید و به آن پای‌بند باشید. اگر لازم است برخی شب‌ها یا حتی در آخرین ساعات پایان هفته نیز کار کنید، اشکالی ندارد. اما باید آن را بر اساس برنامه و الگوی کاری‌تان انجام بدهید نه برای اینکه هنوز کاملا خسته نشده‌اید و می‌توانید بیشتر هم کار کنید
نتیجه‌گیری
به مانند دیگر اعتیادها، اعتیاد به کار نیز در طول زمان بدتر می‌شود. اعتیاد به کار به هیچ‌کس کمک نخواهد کرد. باید بدانید که هرچه بیشتر کار کنید، بازدهی و بهره‌وری شما پایین‌تر خواهد بود و نهایتاً شما زیر فشار کار کمر خم خواهید کرد. استرس زیاد، روابط آسیبدیده و حتی مصرف مواد مخدر می‌تواند از نتایج اعتیاد به کار باشد.این مسله قابل مدیریت است. اگر درمان‌های توصیه شده را جدی بگیرید می‌توانید سلامتی و همین‌طور تعادل در زندگی و کار خود را باز یابید.شما چه تجربیاتی در خصوص اعتیاد به کار دارید؟ برای رهایی از این وضعیت چه راه‌هایی را پیشنهاد می‌کنید. پاسخ‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.